Ouders oefenen het ouderlijk gezag over hun kinderen gezamenlijk uit. Dit betekent concreet dat alle belangrijke beslissingen met betrekking tot het onderhoud en de opvoeding over hun gemeenschappelijke kinderen, zoals waar de kinderen officieel worden ingeschreven, waar ze school lopen, welke medische behandelingen worden opgestart enzovoort samen worden genomen.
Ook na een breuk blijven ouders samen het ouderlijk gezag uitoefenen. Maar overleg tussen ex-partners kan in sommige gevallen als onaangenaam worden ervaren door de ouders, of door één van hen. Al leidt dit in de praktijk maar zelden tot een conflict.
Toxische relatie tussen beide ouders
In bepaalde gevallen leidt dit echter wél tot problemen. Bijvoorbeeld wanneer de relatiebreuk bijzonder moeilijk is verlopen, één van de ouders bijzonder rancuneus is naar de ex-partner toe of wanneer sprake is van een narcistische persoonlijkheid bij één van de ex-partners.
In een dergelijke situatie is het niet ondenkbaar dat de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag wordt misbruikt om ook na de relatiebreuk, blijvend controle te kunnen uitoefenen over de andere ouder. Lees hierover meer in onze eerdere blogposts scheiden van een narcist – deel 1 en deel 2.
Zo kan de communicatie tussen de beide ouders bijzonder stroef verlopen, wanneer de ene ouder wordt genegeerd door de andere. En op die manier geen passende beslissingen ten behoeve van de kinderen kunnen worden genomen. In andere gevallen leidt de uitoefening van het ouderlijk gezag dan weer tot een niet aflatende stroom aan berichten, mailverkeer, telefonische oproepen, enzovoort.
Dit kan als uitzichtloos worden ervaren, waarbij het geenszins ongebruikelijk is één van de ouders in een overlevingsmodus gaat en zich laten leiden door angst en trauma. Wanneer geen actie wordt ondernomen, gebeurt het vaak dat ze de situatie zelf in handen neemt door niet langer te communiceren. En met als gevolg dat deze ouder bepaalde beslissingen, zonder akkoord van de andere, neemt. Dergelijke handelswijze wordt hen dan vaak verweten door de andere ouder, die dit aanwendt ten overstaan van een bemiddelaar of zelfs familierechter om de eigen overtuigingen en standpunten kracht bij te zetten.
De ouder die lijdt onder de dwingende en controlerende houding van de (narcistische) andere ouder, wordt dan al te vaak aangemaand om wel te communiceren en zich voortaan uitsluitend constructief op te stellen. Bemiddeling en ouderschapsbemiddeling wordt dan als zaligmakende oplossing aangereikt en zélfs opgelegd door de familierechter.
Het spreekt voor zich dat een positieve, intensieve communicatie tussen de beide ouders in het merendeel van de gevallen de belangen van de kinderen zonder meer dient. Ook bemiddeling kan een grote meerwaarde betekenen wanneer deze communicatie, om welke reden dan ook, tijdelijk wat moeilijker verloopt.
Wat vaak over het hoofd wordt gezien is dat, het intensief samenwerken met de andere ouder, het trauma dat tijdens de relatie werd opgelopen kan hernieuwen of versterken. De partner die uit de manipulatieve, toxische relatie kon ontspannen, kan immers niet ontsnappen uit de ouderrelatie. De impact hiervan op het mentaal welzijn van de ouder en de kinderen kan dan ook enorm zijn.
In dat verband heeft psychologisch onderzoek uitgewezen dat in 15% van de gevallen ouderschapsbemiddeling of bemiddeling niet de oplossing is.
Sterker nog, indien een bemiddelingstraject zou worden opgelegd, bestaat de mogelijkheid dat de trauma’s van de ex-partners worden versterkt en dit aanhoudend conflict in de hand werkt.
Het is dan ook van belang om elke dynamiek tussen twee ex-partners met een open vizier te benaderen en te aanvaarden dat er geen ‘one fits all’ oplossing bestaat.
De redenering “waar twee ouders vechten, hebben twee ouders schuld” zoals zo vaak wordt gehanteerd in het kader van een procedure voor de familierechtbank is dan ook niet zeker niet steeds correct en mist alleszins elke nuance.
Het therapeutisch model parallel solo ouderschap kan in dergelijke situaties soelaas bieden en opnieuw perspectief bieden aan de ouders.
Wat is parallel solo ouderschap of kortweg PSO?
PSO is een methodiek voor ouders die geconfronteerd worden met een (hoog) conflictueuze scheiding om de communicatie met de ex-partner te beperken tot een minimum. Er wordt o.a. ingezet op:
- Het bewust maken van de ouder van zijn of haar soloverantwoordelijkheid om het kind op te voeden als gescheiden ouder;
- De ouder opnieuw rust te laten ervaren wanneer het conflict niet ophoudt;
- Ervoor te zorgen dat het aanhoudende conflict niet tot gevolg heeft dat de ouder terechtkomt in verlamd ouderschap waarbij bepaalde beslissingen ten behoeve van het kind louter worden genomen uit angst dat de andere ouder dit tegen u zal gebruiken;
Wat is de doelstelling van PSO?
PSO wordt als kader geboden aan ouders die het gevoel hebben dat zij hun kind opvoeden vanuit een overlevingsmechanisme en niet vanuit een vrije keuze. Het kind dient in elke beslissing centraal te staan.
De band tussen ouder en kind kan op dergelijke wijze ook (opnieuw) worden versterkt, wanneer het kind het gevoel heeft dat die ouder betrouwbaar is.
De ouder dient desgevallend steeds een afweging te maken tussen zaken die zinvol zijn om te delen met de andere ouder, en zaken die niet dienen te worden gedeeld.
Komt mijn situatie in aanmerking voor PSO?
Iedere scheiding blijft complex en verdient een individuele aanpak. Het komt aan de gespecialiseerde familierecht advocaat toe om – samen met de juiste hulpverlening – na te gaan of PSO een zinvol traject kan zijn om te suggereren, al dan niet in het kader van een gerechtelijke procedure voor de familierechtbank.
Ervaart u moeilijkheden en stress met betrekking tot de communicatie met uw ex-partner? Contacteer Keyser advocaten en laat ons u helpen opnieuw rust te ervaren in uw ouderschap.
+32 3 501 99 96
