Broer en zus hebben het recht om samen op te groeien | Keyser Advocaten (2024)

Ten gevolge van de wet van 20 mei 2021 hebben minderjarige broers en zussen uitdrukkelijk het recht om samen te blijven in het kader van een verblijfsregeling, of jeugdhulpverlening. De wet kwam er op initiatief van de partij DéFi en past binnen de ruimere (internationale) campagne van SOS Kinderdorpen, waarin gepleit wordt om broers en zussen samen te laten opgroeien.

Geen wettelijke bescherming broers en zussen

Recent bleek nog uit cijfers van de Federatie van notarissen dat er sinds het einde van de lockdown in mei 2020 een opvallende stijging is van het aantal echtscheidingen in België. Dat eenscheidingniet alleen gevolgen heeft voor de ouders, maar ook voor de kinderen is evident. Voor 19 juni 2021 hadden echter enkel de ouders en grootouders een expliciet in de wet verankerd recht van omgang, dan wel persoonlijk contact. Broers en zussen evenwel niet. Het kon dus in de praktijk voorkomen dat kinderen uit eenzelfde gezin na een echtscheiding apart moesten opgroeien en zo het contact met elkaar verloren.

Dergelijke problemen konden zich ook voordoen na de plaatsing van kinderen in de jeugdhulp. Zo werden broers en zussen vaak apart ondergebracht in een ander pleeggezin en zo van elkaar gescheiden. De huidige wet wil hierin verandering brengen door de band tussen broers en zussen in het Burgerlijk Wetboek te verankeren.

Nieuw hoofdstuk ‘broers en zussen’

Dankzij de wet werd een nieuw hoofdstuk in het Burgerlijk Wetboek ingebouwd dat louter betrekking heeft op de band tussen broer en zus en voor hen het recht inhoudt niet van elkaar gescheiden te worden (nieuw artikel 387septiesdecies). Dit recht dient echter in het belang van het kind te worden beoordeeld. Dit wil zeggen dat de rechter in concreto zal nagaan of het in het belang is van zowel broer als zus om samen te blijven. Is dat niet het geval, dan voorziet de wet dat de ouders, pleegverzorgers en de rechtbank het behoud van persoonlijk contact tussen broer en zus moeten nastreven. Ook hierbij moet rekening worden gehouden met het belang van het kind.

Voorts breidt de wet de definitie van ‘broer en zus’ verder uit. Ook niet-bloedverwante kinderen kunnen van de nieuwe rechten genieten, althans wanneer zij binnen eenzelfde gezin werden opgevoed en aantonen dat zij een bijzonder affectieve band met elkaar hebben opgebouwd. Is dat het geval, dan wordt hun band gelijkgesteld met die van een broer en zus. Ook stiefbroers en -zussen hebben dus recht op contact met elkaar.

Wetswijzigingen

Concreet wijzigt de wet het Burgerlijk Wetboek op een drietal vlakken. Vooreerst werd artikel 374 BW. aangepast. Indien er discussie is over de verblijfsregeling na echtscheiding en de familierechtbank wordt gevat, zal deze voortaan eenzelfde regeling nastreven voor alle broers en zussen, tenzij dit strijdig zou zijn met de belangen van één van hen. De familierechter moet dus wel rekening houden met de band tussen broers en zussen en trachten het verblijf op elkaar af te stemmen, maar is niet verplicht eenzelfde verblijfsregeling op te leggen wanneer dit strijdig zou zijn met de belangen van de broer of zus.

Wanneer eenzelfde regeling voor broer en zus niet mogelijk is, dient de rechtbank vervolgens te verduidelijken hoe het persoonlijk contact tussen hen dan wel geregeld moet worden. Hierbij houdt de rechter ook opnieuw rekening met de belangen van het kind.

De wet brengt ook wijzigingen mee voor artikel 375bis BW. Niet alleen grootouders krijgen een expliciet recht op persoonlijk contact, maar ook broers en zussen krijgen het recht om op elke leeftijd met elkaar persoonlijk contact te hebben.

Met betrekking tot devoogdijheeft de wetgever bepaald dat de vrederechter wat broers en zussen betreft de voorkeur moet geven aan eenzelfde voogd voor beiden, indien dit uiteraard in het belang is van het kind.

Hoe deze wetgeving in de praktijk toegepast zal worden, moet echter nog blijken uit de rechtspraak. De toekomst zal dus moeten uitwijzen in hoeverre de band tussen broer en zus nu effectief wettelijke bescherming geniet.

+32 3 501 99 96